Kategori: Makaleler

Güreşin İlk Siyaseti: Türkiye’nin İlk Güreşçisi Üzerinden İktidar, Toplum ve Kimlik Bir Siyaset Bilimcinin Güç Üzerine Düşünceleri Toplumun en kadim arenalarından biri olan güreş, yalnızca bir spor değil, bir iktidar ilişkisidir. Her minderde iki beden çarpışır, ama aslında sahnede iki dünya görüşü karşı karşıyadır. Bir siyaset bilimci gözüyle bakıldığında, güreş —tıpkı devletin kendisi gibi— meşruiyet arayışının sembolik bir uzantısıdır. Peki, Türkiye’nin ilk güreşçisi kimdir? Bu soru, tarihsel bir merakın ötesinde, ulusal kimliğin kuruluş hikâyesine, iktidar üretim biçimlerine ve cinsiyetin siyasetteki rolüne dair derin ipuçları taşır. Tarihin Perdesi: Kırkpınar ve Gücün Kurumsallaşması Tarihler 14. yüzyılı gösterdiğinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun kurucu döneminde Edirne’nin…

Karınca betonu deler mi? Evin çatlaklarından geleceğin şehirlerine uzanan şaşırtıcı bir hikâye Karıncalar üzerine konuşmayı severim—çünkü bir avuç kumun üzerinde kurdukları dünya, bizim gökdelenlerimize ayna tutar. “Karınca betonu deler mi?” sorusu ise tam bir şehir efsanesi gibi dolaşır. Bu yazıda, söylentileri bir kenara bırakalım; mikroskobik çenelerle makroskobik yapıların yüz yüze geldiği bu karşılaşmanın gerçeklerini, geçmişten bugüne ve yarına uzanan bir mercekten anlatalım. İlk net cevap: “Delmek” mi, “faydalanmak” mı? Kısa ve net: Karıncalar, sertleşmiş ve sağlam dökülmüş betonu hilti gibi delmez. Ancak mevcut çatlakları, derz aralarını, zayıf harç bölgelerini, kenarlardaki boşlukları ve toprak-beton temas hatlarını ustaca kullanarak içeri girer, altını…

Kartlaşma Nedir? Bilimsel Bir Mercekten Toplumsal Bir Dönüşümün Anatomisi Bilim, yalnızca laboratuvarlarda değil; hayatın tam içinde, toplumun en küçük hücrelerinde de işler. Bazen bir kavram, teknik bir terim gibi görünür ama aslında gündelik hayatımızın derinliklerine kadar sızmıştır. “Kartlaşma” da tam olarak böyle bir kavram. İlk bakışta belki akademik ya da teknik bir terim gibi gelebilir, ama gerçekte hem bireysel davranışları hem de toplumsal yapıları etkileyen güçlü bir dönüşüm aracıdır. Peki, kartlaşma nedir? Neden bilim insanlarının, sosyologların ve ekonomistlerin bu kadar ilgisini çeker? Gelin, bu kavramın derinliklerine birlikte inelim. Kartlaşma: Kavramın Temel Tanımı Basit bir tanımla başlamak gerekirse kartlaşma, ekonomik, toplumsal…

Kartel Bölgesi Neresi? Geleceğin Güç Haritasında Yeni Denge Arayışları Dünyanın geleceğine dair konuştuğumuzda, hepimizin aklında farklı senaryolar beliriyor. Kimimiz stratejik planlarla küresel düzeni analiz ederken, kimimiz insan odaklı etkiler üzerine kafa yoruyor. Belki de tam bu yüzden erkeklerin çoğu geleceği strateji tahtasında bir satranç oyunu gibi okurken, kadınların büyük bölümü toplumsal dönüşümler, insani değerler ve empati üzerinden kurguluyor. Peki, bu farklı bakış açıları birleştiğinde bize nasıl bir tablo sunuyor? “Kartel bölgesi” dediğimiz alan, işte tam da bu soruların kesişiminde şekilleniyor. — Kartel Bölgesi: Sadece Haritada Değil, Zihnimizdeki Bir Alan “Kartel bölgesi neresi?” sorusu kulağa jeopolitik bir mesele gibi gelebilir. Oysa…

Sinirli Bebek Nasıl Anlaşılır? Felsefi Bir Bakış Felsefi düşünce, insan doğasının en derin katmanlarına inerek, davranışları anlamaya ve bu davranışların nedenlerini sorgulamaya çalışır. Sinirli bir bebek, bir bakıma evrenin karmaşık işleyişi içinde, insan doğasının erken bir yansımasıdır. Bebeklerin sinirliliğini anlamak, yalnızca biyolojik gözlemlerle değil, aynı zamanda etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi disiplinlerle derinleştirilebilir. Felsefi bir bakış açısıyla, “sinirli bebek” kavramı, hem bir varlık olarak bebeklerin kimliğini hem de ebeveynlerin, toplumsal yapılar ve kültürel normlar çerçevesinde bu davranışı nasıl anlamlandırdığını sorgulayan bir kavramdır. Bu yazıda, sinirli bebeklerin nasıl anlaşılacağına dair felsefi bir perspektif sunmaya çalışacağız. Ontolojik Perspektif: Bebek ve Varlık…

Kardiyomiyopati Nedir, Belirtileri Nelerdir? Veriye Dayalı ama İnsan Sıcaklığında Bir Hikâye Bu yazıyı, kalbinin sesini merak eden herkesle bir parça umut ve bir tutam veri paylaşmak için yazıyorum. Çünkü kalp meseleleri yalnızca tıp kitaplarının soğuk satırlarında değil; bekleme salonlarında, mutfak masalarında, günlük koşturmanın ortasında atıyor. Gelin, hem sayıların ışığında hem de insanların hikâyelerinde Kardiyomiyopati’yi birlikte anlayalım. Hikâye: Baran’ın Listeleri, İrem’in Dinleyişi Baran, çözüm odaklı; not defterine “Neden hızlandım? Ne zaman başladı?” diye maddeler çıkaran bir finansçı. İrem ise empatik; annesinin “yorgun nefeslerini” düşündükçe kalbin dilini öğrenmek isteyen bir sosyal hizmet uzmanı. İkisi de “kardiyomiyopati” kelimesini ilk duyduklarında ürpermişti. Doktorları sakin…

Karar Kavramı Nedir? Meydan Okuyan Bir Bakış Çoğu kişi için “karar”, kişisel özgürlüğün imzası gibi kutsanır. Ben o kadar emin değilim. Karar kavramı çoğu zaman romantize edilen, hatta yanlış anlaşılan bir put: Üzerine yemin ediyoruz ama nasıl çalıştığını nadiren sorguluyoruz. Hadi bugün, tartışma yaratma riskini alıp şunu soralım: Belki de karar, sandığımız kadar “bizim” değildir. Karar Kavramı Nedir? Sade Tanım, Sert Eleştiri Tanım basit: Karar, birden çok alternatif arasından seçme eylemidir. Peki ya arka plan? Seçenekleri kim belirledi, çerçeveyi kim çizdi, daha önemlisi “tercihlerimiz” nereden türedi? Sosyal kökenler: Aile, sınıf, kültür; “ben böyleyim” dediğimiz şeyin zeminini döşer. Bilişsel sınırlar: Zihin…

Karamürsel Eskiden Nereye Bağlıydı? Bilimsel Bir Merakın İzinde Yerel-İdari Bir Yolculuk Bilimsel merak, küçük bir soruyla başlar: “Karamürsel eskiden nereye bağlıydı?” Bu soru, haritaların değişen sınırlarına, idari reformlara ve yerel kimliğin zaman içindeki evrimine açılan bir kapı. Gelin, arşivsel veriler ve kurumsal kaynaklara yaslanarak, herkesin rahatlıkla takip edebileceği bir dille bu yolculuğu birlikte yapalım. — Osmanlı’dan Cumhuriyet’e: İdari Çerçeveyi Doğru Kurmak Bir yerleşimin “nereye bağlı olduğu” sorusunu bilimsel biçimde yanıtlamak, dönemin idari taksimatını dikkate almayı gerektirir. Osmanlı’da taşra örgütlenmesi yüzyıllar içinde eyalet–sancak–kaza gibi katmanlı bir sisteme dayanıyordu. 19. yüzyılın son çeyreğinde, modernleşme ve merkezileşme dalgası vilayet nizamnameleri üzerinden taşraya yansıdı;…

Karamanlı Ne Zaman İlçe Oldu? Bir Kasabanın İlçeye Uzanan Duygusal Yolculuğu Bazı şehirler vardır, doğar doğmaz büyür. Bazıları ise sabırla, adım adım olgunlaşır. İşte Karamanlı da tam olarak böyle bir yerdi. Yüzyıllar boyunca Anadolu’nun mütevazı bir köşesinde, sessizce ama inatla büyüyen, kök salan ve sonunda kendi kimliğini kazanan bir kasaba… Bugün sana bu toprağın ilçe oluş hikâyesini, o toprakların insanlarının sesiyle, kalbiyle ve gözleriyle anlatmak istiyorum. Bir Zamanlar Küçük Bir Kasabaydı: Karamanlı’nın İlk Yılları Bundan çok değil, birkaç nesil öncesine kadar Karamanlı, Burdur’un gözlerden uzak, küçük ama kendi halinde bir kasabasıydı. Bağlarıyla, buğday tarlalarıyla, dut ağaçlarıyla süslenmiş bu topraklarda insanlar…

İbra Oylaması Ne Demek? Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Perspektifinden Bir Felsefi İnceleme Felsefi düşüncenin derinliklerine dalarken, yaşamın her alanında anlam arayışımızı şekillendiren kavramlarla karşılaşırız. Bu kavramlar sadece günlük hayattan, toplumsal yapıları yansıtan terimler değildir; aynı zamanda bireysel ve toplumsal varoluşun özüyle de doğrudan ilişkilidir. Bugün ele alacağımız “ibra oylaması” terimi, bir yandan etik ve epistemoloji gibi temel felsefi alanları, diğer yandan ontolojik bir soruyu sorgulamamıza olanak tanır. Oylama, karar verme süreçlerinde genellikle çoğunluğun iradesiyle şekillenen bir faaliyet olarak görülür. Ancak, “ibra oylaması” kavramı bu basit anlayışın çok ötesine geçer. Peki, ibra oylaması nedir ve onu anlamak için hangi felsefi alanlara…